Co nam dają artyści niepełnosprawni?
20 czerwca 2018 roku o godz. 17 w Domu Kultury SM „Nowy Bieżanów” przy ul. Aleksandry 11 odbył się uroczysty wernisaż XXIV wystawy prac osób z niepełnosprawnością umysłową.
Gospodynią spotkania była p. KRYSTYNA SZYBALSKA-WILK, pedagog, która od blisko dwudziestu pięciu lat prowadzi zajęcia z szeroko pojętej arteterapii, integrując i wspierając ludzi upośledzonych i ich rodziny w budowaniu przyjaznego, pełnego empatii i zrozumienia dla ich potrzeb środowiska. Dzięki jej staraniom swoje prace plastyczne zaprezentowała grupa 15 kobiet i mężczyzn w większości zamieszkujących Nowy Bieżanów i okolice, ale także specjalnie dojeżdżających na odbywające się dwa razy w tygodniu zajęcia dedykowane osobom niepełnosprawnym.
Na wystawie zgromadzono najnowsze i nieco starsze prace bieżanowskich artystów, pozwalające dostrzec zarówno drogę ich indywidualnego rozwoju, jak i charakterystyczny styl, będący wyrazem upodobania poszczególnych osób do konkretnych rozwiązań formalnych. Artyści pracują bowiem według wspólnego, zadanego tematu czy motywu, sami jednocześnie decydując, jaka forma najbardziej adekwatnie odpowiada temu, co chcieliby wyrazić. Zobaczyć możemy zatem staranne, geometryczne abstrakcje, zdradzające dużą wrażliwość artystów na porządek i kolor. Są obrazy zawierające wiele kadrów jednocześnie (symultanicznie), opatrzone specjalnymi opisami i tworzące jakby epickie opowieści. Obejrzymy również realistyczne pejzaże miejskie i fantasmagorie, portrety i autoportrety, ilustracje do opowieści, rysunki okolicznościowe, wśród których rzuca się w oczy m. in. optymistyczny pochód patriotyczny z polskimi flagami. W twórczości osób z pracowni p. Szybalskiej-Wilk zawarte jest wszystko to, co porusza nas w tak zwanej sztuce profesjonalnej – wyrażona jest tu i miłość do najbliższych (zwielokrotniony symboliczny portret mamy jako płonącej pochodni), radość z odnalezienia bratniej duszy (tudzież dowód na doskonałe umiejętności kopiowania jak w dwóch niemalże identycznych rysunkach żyraf, które wyszły spod ręki różnych artystów), humor, a nawet cięty dowcip. Gdzieniegdzie odnajdziemy też zapis bolesnych lęków i świadomości bycia odmiennym jako konsekwencji nieuleczalnej choroby. Nie jest to jednak ton, który dominowałby w twórczości grupy. Przeważa w niej to, co jasne, wielobarwne, harmonijne i pozytywne. Czego dowodzi olbrzymia „tapeta” skomponowana z pojedynczych prac, umieszczona na ścianie Sali Widowiskowej Domu Kultury.
Twórczości osób z zaburzeniami mentalnymi i psychicznymi nie jest ważna ze względu na swoją jakość artystyczną – choć ta ostatnia jest doceniana w licznych konkursach krajowych i zagranicznych, które wygrywali podopieczni p. Szybalskiej-Wilk. Jej istotną wartością jest to, czego dostarcza swoim odbiorcom. Czyli osobom zdrowym. Otwiera ona bowiem oczy i serca, ucząc uważności, szczerości, troski o drugiego człowieka. Szczególnie tego bezbronnego i potrzebującego wparcia innych. W tym sensie spokojne, stabilne funkcjonowanie pracowni plastycznych dla osób niepełnosprawnych, takich jak ta w bieżanowskim Domu Kultury – jest świadectwem pełnej, dojrzałej kultury lokalnej społeczności, która rozumie, jak wiele otrzymuje w zamian.
Paulina Korpal-Jakubec
Zdjęcia: od organizatora
