„Luźny zbiorek składający się z impresji literackich, krótkich form dramatycznych czy opowiadanek. Utwory scala postać kobiety w różnych przestrzeniach, realnych i malarskich, literackich, rzeczywistych i mitycznych. To zabawa słowem i formą na wysokim poziomie” – napisała LUCYNA BEŁTOWSKA we wstępie do książki pt. „Monę Lisę tanio sprzedam. Wybłyskosłowie”.
Autorka jest wieloletnim kustoszem i kuratorem wystaw muzealnych. Z Uniwersytetem Jagiellońskim, a w szczególności z Muzeum Collegium Maius, związana przez całe studenckie i zawodowe życie. Odznaczona Srebrnym i Złotym Krzyżem Zasługi, a także nagrodą „Twórca” przez dzielnicę XI Rady Miasta Krakowa.
Mam zaszczyt znać Autorkę osobiście. Gdy zacząłem pracę jako laborant w pracowni konserwacji zabytków, ona była znanym i zasłużonym pracownikiem Muzeum, Lucynę do pracy przyjmował sam profesor Karol Estreicher, mnie jego następca profesor Stanisław Waltoś. Trafiłem tam z ulicy, Collegium Maius było wówczas moim azylem i etapem przejściowym. Nie wiedzieliśmy o sobie nic, ale Lucyna zawsze była bardzo życzliwa i uśmiechnięta, skracała dystans, mimo iż pracowała na piętrze, a ja na parterze, co w hierarchii tego muzeum było ważne. Nie wiedziałem, że była szefem „Solidarności”, że w muzeum ukryła dokumentację po wprowadzeniu stanu wojennego. W książce miła dedykacja: „Jarkowi – z sympatią…”.
Autorka współpracowała z „Wiadomościami” pisząc tekst o Chopinie w Krakowie. Inną stroną jej aktywności artystycznej jest malarstwo.
Książka mnie nie zaskoczyła, bo po Autorce można się było spodziewać tylko rzeczy najlepszych. Są tu impresje i refleksje na wysokim poziomie, bo Bełtowska jest erudytką, można je smakować. Wrażliwość i empatia Pani Kustosz na powierzone jej zbiory budzi szacunek.
Podoba mi się dociekliwa kwerenda jednej fotografii Józefa Kuczyńskiego, na której uwieczniony jest młody Stanisław Wyspiański w towarzystwie dwóch jeszcze młodszych Cyganek. Poruszające jest opowiadanie „Un passo falso”, poprzedzone następującym mottem: „Nie proszę o łaskę rozkoszowania się opowieściami o cudzych cierpieniach, ale daj mi cierpliwość wysłuchania ich” (św. Tomasz z Akwinu). Opowiadanie „Przypadki Luśki” jest zapisem wspomnień z praktyk robotniczych „w czasach słusznie minionych”. „Zemsta Łucji”to zapis zabawnej zemsty bohaterki na służbach bezpieczeństwa w czasie stanu wojennego za doświadczenie Marca 1968 roku, wykorzystała do tego znajomość Plant i układu schodów, co zaskoczyło zmotoryzowanych zomowców.
Dystans, autoironia i kultura słowa – to dodatkowe walory tej książki, którą polecam.
Jarosław Kajdański
Lucyna Bełtowska „Monę Lisę tanio sprzedam.
Wybłyskosłowie”, Wydawnictwo Poligraf, 2022
