W marcu uroczyście otwarto zmodernizowany budynek dworca PKP Kraków Swoszowice. Odtąd mogą z niego korzystać nie tylko podróżni, ale i mieszkańcy, gdyż mieści się tu także placówka Centrum Kultury Podgórza – Klub Swoszowice. Wkrótce miejsce stanie się węzłem przesiadkowym dla dojeżdżających do Krakowa od południa.
Modernizacja budynku dworca to element szerszego programu unowocześniania linii kolejowej Kraków Płaszów – Podbory Skawińskie. W trakcie prac wymieniono tory, zmodernizowano systemy sterowania ruchem, metamorfozę przeszły przystanki kolejowe Bonarka, Sidzina i Swoszowice oraz powstały zupełnie nowe – Kraków Opatkowice i Skawina Jagielnia.
Zakres prac nie przewidywał remontu budynku dworca Kraków Bonarka i udostępnienia go podróżnym. Takimi działaniami objęto za to przystanek Kraków Swoszowice, który wkrótce będzie węzłem przesiadkowym dla osób dojeżdżających do Krakowa od południa. Aby było to możliwe, konieczne było współdziałanie aż 3 podmiotów – PKP PLK prowadziło prace dotyczące torowiska, PKP SA odpowiadało za modernizację budynku dworca, a Gmina Kraków za działania na terenie jego otoczenia.
– Oddany dzisiaj do dyspozycji podróżnych po modernizacji dworzec Kraków Swoszowice nawiązuje do lat świetności galicyjskiej kolei. Inwestycja ta jest przykładem, że konsekwentnie pracujemy nad unowocześnianiem polskiej kolei: modernizujemy dworce, linie kolejowe i tabor. To kolejny krok na drodze do celu, jakim jest bezpieczna, komfortowa i przewidywalna polska kolej – mówił podczas uroczystego otwarcia zmodernizowanego przystanku Andrzej Adamczyk, minister infrastruktury.
– Na takie inwestycje trzeba patrzeć całościowo. Kolejne powstające węzły jak Grzegórzki czy przystanki jak Prądnik Czerwony, dadzą mieszkańcom Krakowa zupełnie nowe możliwości podróżowania. Zamiast autobusem i tramwajem, podróż pociągiem do centrum potrwa maksymalnie kwadrans – zwrócił uwagę prezydent Krakowa Jacek Majchrowski.
Z dbałością o detale
Pochodzący z końca XIX w. budynek dworca Kraków Swoszowice przez wiele lat straszył swoim wyglądem. Teraz odzyskał swoje historyczne piękno i zyskał nowoczesną klimatyzowaną poczekalnię z elektronicznymi tablicami odjazdów/przyjazdów pociągów oraz systemem informacji głosowej, a także ogólnodostępne toalety.
W trakcie prac odtworzono według historycznych wzorów okna i drzwi, zachowano detale elewacji (pilastry, gzymsy, boniowania i obramowania okien). Z ciekawszych szczegółów na elewacji warto zwrócić uwagę na przestrzenny napis KR-Swoszowice umieszczony na południowo-zachodniej i północno-wschodniej elewacji dworca.
Z myślą o środowisku i niepełnosprawnych
Dzięki inwestycji dworzec stał się budynkiem ekologicznym i bezpiecznym. Zastosowano w nim energooszczędne oświetlenie wykonane w technologii LED wraz z automatyką sterującą oraz nową, niskoemisyjną kotłownię gazową. Przed utratą ciepła chroni stolarka okienna i drzwiowa o niskim stopniu przenikalności cieplnej oraz kurtyny powietrzne zamontowane przy wejściach do budynku.
W celu optymalizacji zużycia energii elektrycznej, cieplnej i wody, w budynku zamontowano system BMS (Building Management System), czyli system inteligentnego sterowania budynkiem regulujący pracę instalacji i urządzeń.
Poprawi się również bezpieczeństwo, gdyż zainstalowano na nim nowoczesne systemy monitoringu, kontroli dostępu oraz sygnalizacji włamania i napadu oraz przeciwpożarowy.
W trakcie prac zlikwidowano bariery architektoniczne, zainstalowano ścieżki prowadzące, oznaczenia w alfabecie Braille`a, plany dotykowe dworca oraz szereg innych usprawnień sprawiających, że budynek stał się przestrzenią przyjazną dla podróżnych z niepełnosprawnościami i osób z ograniczoną mobilnością.
Klub Swoszowice
Poza obsługą podróżnych, dworzec w nowej odsłonie będzie pełnił również funkcję kulturalne, gdyż mieści się w nim Klub Swoszowice będący częścią Centrum Kultury Podgórza. Na ponad 200 m kw. urządzonej w nowoczesny, funkcjonalny i gustowny sposób przestrzeni znajdują się sala wielofunkcyjna, plastyczna, muzyczna i „malucha”. W pierwszej z nich będą odbywać się koncerty i spektakle oraz różnego typu zajęcia. Do siedziby Klubu Swoszowice prowadzi zabytkowa klatka schodowa, można też skorzystać z windy.
O bogatej ofercie placówki można się było przekonać podczas niedawnego Dnia Otwartego. W programie całodziennego wydarzenia znalazły się propozycje dla najmłodszych (m.in. zajęcia sensoryczno-rozwojowe i umuzykalniające), młodzieży (np. fotobudka, warsztaty kulinarne, przyrodnicze i stolarskie, spektakl teatralny i wspólne czytanie wiersza „Lokomotywa” Juliana Tuwima) oraz dorosłych i seniorów (m.in. spotkanie z dietetykiem, warsztaty rękodzieła, Jan Wojdak Show i „Bal na Dworcu” z muzyką na żywo).
Zmiany w otoczeniu
W bezpośrednim otoczeniu budynku znalazły się ławki, kosze na śmieci, stojaki rowerowe oraz 15 miejsc postojowych (w tym 2 dla niepełnosprawnych), uporządkowano także okoliczną zieleń. Dużym ułatwieniem dla osób korzystających z dworca są schody i pochylnia prowadzące z placu przed budynkiem w kierunku ulicy Hubalczyków.
W II kwartale br. zostanie oficjalnie przekazana do użytku stacja Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej (SKA) oraz parking typu P+R (pomiędzy linią kolejową a autostradą) wraz z drogą dojazdową do ul. Kąpielowej, pętlą do zawracania dla autobusów, miejscami postojowymi dla busów, taxi i miejscem parkingowym Kiss+Ride.
Na parkingu zaprojektowano 154 miejsca postojowe, w tym 6 dla osób niepełnosprawnych i 6 stanowisk do ładowania pojazdów elektrycznych oraz 60 miejsc postojowych dla rowerów.
Komunikacja piesza pomiędzy nowymi obiektami będzie się odbywała za pomocą przejścia podziemnego wyposażonego w schody, windy i pochylnie. Wejścia do tunelu znajdują się w sąsiedztwie budynku dworca, na peronie oraz w rejonie wjazdu na parking.
Miasto przygotowuje się do uruchomienia w pełnym wymiarze SKA, nie tylko tworząc parkingi P+R, ale także poprzez modyfikację przebiegu linii autobusowych, które uzupełnią komunikację między ościennymi gminami a przystankami SKA. Takie zmiany pojawią się wkrótce m.in. na liniach 135, 155, 214, 254 i 433 obsługujących trasy w południowej części Krakowa.
Dodajmy, że trwają ostatnie ustalenia dotyczące integracji biletów komunikacji miejskiej i kolejowej. Proponowany model finansowy ma zostać zaprezentowany Radzie Miasta Krakowa w kwietniu.
Teoria kręgów dobrobytu
Jedna z teorii ekonomicznych mówi, że pojawienie się pozytywnych zmian w pewnym miejscu powoduje, że rozszerzają się one wokół, dając efekt podobny do kręgów na wodzie. Prawdziwość tego modelu potwierdza przykład kładki o. Bernatka, która przeobraziła przylegające do niej części Kazimierza i Podgórza. Czy metamorfozę przejdą także okolice przystanku Kraków Swoszowice? Nie jest to wykluczone, bo po uruchomieniu parkingu P+R, zapewnieniu szybkich i częstych połączeń kolejowych z centrum miasta, będzie się tu przewijało bardzo wiele osób, co będzie sprzyjało rozwojowi infrastruktury handlowo-usługowej.
Z zainteresowaniem będziemy śledzili wpływ opisanych inwestycji na rozwój okolicy.
Krzysztof Duliński
Zdjęcia z archiwum PKP SA
Przebudowa dworca Kraków Swoszowice kosztowała prawie 10 mln złotych. Inwestycja była realizowana w ramach Programu Inwestycji Dworcowych na lata 2016-2023 przez PKP SA z dofinansowaniem ze środków unijnych z Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko.
