Spacery po parku Duchackim
Jeszcze nie dokończony, a już tak chętnie odwiedzany przez mieszkańców – park Duchacki. Niewielki, ale bardzo nagłośniony i znany.
Teren podworski na Woli Duchackiej między ulicami Estońską, Malborską i Macedońską doczekał się parku Duchackiego, o który społeczność lokalna, przy wsparciu wielu stowarzyszeń, a także samorządowców wszystkich szczebli zabiegała od wielu lat, pierwsze wnioski zainicjowano we wrześniu 2007 roku. Głośno zrobiło się o parku Duchackim dzięki presji mediów i wytrwałej aktywności społeczników. Władze miasta przekonały się do parku, ale trzeba było znaleźć sposób na pozyskanie tego terenu, a nie była to łatwa sprawa.
Zakończono już I etap prac, polegający na zagospodarowaniu części terenu zielonego i stawów. Atrakcją są drewniane pomosty i altana. Do wykonania jest zagospodarowanie ruin dawnego spichlerza i budowa drogi dojazdowej. Ostatnim etapem, najdroższym, będzie zagospodarowanie dworu. Jest część parku, jest oświetlenie, ale czas pokazał, że być może niezbędny jest także monitoring, gdyż wandale i śmieciarze nie zapomnieli o swoich złych przyzwyczajeniach.
Tekst: (Kaj)
W dniu 28 kwietnia 2025 r. rozpoczęły się konsultacje społeczne w sprawie przyszłości Dworu Bemów, znajdującego się na terenie zrewitalizowanego Parku Duchackiego w Krakowie, które zakończą się 23 maja 2025 r. Ich celem jest pozyskanie pomysłów oraz poznanie oczekiwań mieszkanek i mieszkańców w sprawie sposobu jego zagospodarowania oraz funkcji, jakie
w przyszłości miałby pełnić ten budynek.
Dwór Bemów to zabytkowy obiekt, który powstał ok. 1850 r. w miejscu wcześniejszego folwarku klasztornego zakonu Duchaków. Do 1925 r. był on własnością rodziny Szarskich,
a następnie został zakupiony przez rodzinę Bemów. Po II wojnie światowej dwór ten został znacjonalizowany i pełnił różne funkcje. W 2012 r. dwór wraz z otaczającym go parkiem przejęło miasto w procesie wykupu i wymiany gruntów. Jest to najstarszy i najważniejszy zabytek na Woli Duchackiej. Budynek ten przez wiele lat stał pusty i niszczał w oczekiwaniu na remont i adaptację do nowej funkcji. Pierwotnie miał być on zagospodarowany jako harcówka, siedziba Stowarzyszenia Przyjaciół Woli Duchackiej, a także siedziba Zarządu Zieleni Miejskiej w Krakowie, planowano także urządzenie niewielkiej kawiarni w wozowni przylegającej do dworu. Remont dworu miał być wykonany wspólnie jako III etap rewitalizacji Parku Duchackiego, niestety, ze względu na wysokie koszty, cały czas był odkładany w czasie. Dodatkowo w kwietniu 2023 r. na terenie dworu doszło do pożaru, który częściowo zniszczył dach i konstrukcję budynku.
Podczas otwartego spotkania prezydenta Aleksandra Miszalskiego z mieszkańcami Podgórza Duchackiego w ramach „ławki dialogu”, która miała miejsce w dniu 18 lutego 2025 r. jedno z zadanych pytań brzmiało, czy miasto Kraków zamierza przeprowadzić remont tego budynku i czy jest w planach podjęcie działań w kierunku pozyskania środków na ten cel ze wsparcia zewnętrznego. Odpowiedź na to pytanie, przekazana przez Zarząd Zieleni Miejskiej brzmiała, że „do uzyskania zewnętrznego dofinansowania na remont tego zabytkowego obiektu, niezbędne jest przygotowanie planu zagospodarowania terenu (z koncepcją na adaptację budynku) oraz pełnej dokumentacji projektowej”. Pan Prezydent Miszalski zobowiązał ZZM do przeprowadzenia konsultacji społecznych w tym zakresie.
W ramach konsultacji zaplanowano następujące działania:
- otwarte spotkanie dla mieszkanek i mieszkańców, które odbyło się 15 maja 2025 r. w Szkole Podstawowej im. bł. Celiny Borzęckiej przy ul. Malborskiej. Podczas spotkania padły różne propozycje dotyczące zagospodarowania tego miejsca, takie jak: Centrum Aktywności Seniora, Miejsce Aktywności Mieszkańców, Dom Kultury, Biblioteka, Klub Malucha czy ośrodek wsparcia dla osób i rodzin z niepełnosprawnościami przedstawiony przez obecną na spotkaniu fundację. Uczestnicy spotkania w zdecydowanej większości podkreślali, że jest to miejsce bardzo ważne dla Wolan i powinno ono służyć przede wszystkim jak najszerszej grupie społeczności lokalnej. Podczas spotkania konsultacyjnego przedstawiciel Centrum Kultury Podgórza, zaoferował gotowość do objęcia funkcji operatora budynku, członek Rady Dzielnicy XI zasugerował również, że w części zrewitalizowanego dworu mogłyby swoje miejsce znaleźć Warsztaty Terapii Zajęciowej dla osób niepełnosprawnych, które obecnie mają siedzibę
na ul. Cechowej i jednocześnie wynajmują odpłatnie pomieszczenia na ul. Kamieńskiego. Zaadoptowanie niewielkiej części Dworu na potrzeby WTZ i jednocześnie zaangażowanie
do reszty pomieszczeń jako operatora Centrum Kultury Podgórza, a także włączenie w życie nowego budynku Stowarzyszenia Przyjaciół Woli Duchackiej mogłoby zaoferować szeroki wachlarz zajęć dla mieszkańców z różnych grup społecznych Dzielnicy XI. Jeden
z mieszkańców pięknie powiedział, że w miejscu tym koniecznie trzeba pomyśleć o integracji międzypokoleniowej, z czym nie sposób się nie zgodzić. Warto też pamiętać, że miejsce którym jest Dwór Bemów to jedyna przestrzeń dla mieszkańców osiedla Wola Duchacka Wschód, która jest w stanie pełnić rolę kulturalno-integracyjną. W najbliższej okolicy brakuje takich miejsc. Jakiś czas temu został wyburzony istniejący Dom Kultury. W zastępstwie gwarantowano mieszkańcom wybudowanie nowego obiektu przy Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 17 przy ul. Czarnogórskiej 17, jednakże finalnie zrezygnowano z tego zamierzenia. - stacjonarny dyżur eksperta, który miał miejsce 20 maja 2025 r. w Szkole Podstawowej
bł. Celiny Borzęckiej przy ul. Malborskiej, w trakcie którego ekspert z ZZM zbierał pomysły na temat przyszłego zagospodarowania dworu oraz odpowiadał na pytania; - zbieranie formularzy konsultacyjnych w terminie od 28 kwietnia do 23 maja 2025 r. w formie: formularza on–line dostępnego na stronie internetowej, a także formularza w wersji papierowej, dostępnego stacjonarnie w siedzibie Rady Dzielnicy XI Podgórze Duchackie, w godzinach jej otwarcia przez cały okres trwania konsultacji.
Ważnym aspektem przyszłych działań jest zachowanie historycznego charakteru budynku. Ze względu na obowiązujące pozwolenia konserwatorskie wygląd elewacji oraz konstrukcja muszą pozostać niezmienione, jednakże mieszkańcy, biorący udział
w konsultacjach, już dziś mogli mieć realny wpływ na to, jak będzie wyglądała przyszłość Dworu Bemów – miejsca z ogromnym potencjałem, dziedzictwem i historią oraz jaką będzie pełnił on funkcję po modernizacji.
Dziękujemy wszystkim, którzy wzięli udział w konsultacjach i podzielili się swoimi pomysłami. Mamy nadzieję, że to dopiero początek działań i że uda się uratować Dwór Bemów, który będzie służył mieszkańcom Woli przez długie, przyszłe lata.
Agata Śleszyńska
przewodnicząca Komisji Zieleni Rady Dzielnicy XI Podgórze Duchackie
współpraca Adam Mildner
Po prowadzonych w ubiegłych latach pracach w parku Duchackim przyszedł czas na kolejne zmiany. – Aktualnie prowadzone prace to wjazd na parking, który wykonany został w ubiegłym roku, tymczasowe ogrodzenie dworu, którego budowa związana jest głównie z aktami wandalizmu, oraz ogród kwaterowy, który powstaje między zegarem a wgłębnikiem z alejki prowadzącej do spichlerza – wylicza Aleksandra Mikolaszek z Zarządu Zieleni Miejskiej.
Równocześnie startują konsultacje dotyczące wykorzystania zabytkowego dworu.
Lovekrakow.pl, ZZM
