24 października br. odbyło się w asyście wojskowej poświęcenie odnowionego cmentarza z czasów I wojny światowej nr 384. Poprzedziła je msza św. w bazylice Bożego Miłosierdzia, skąd nastąpiło przejście na cmentarz. Uroczystość miała szczególny charakter, patronował jej wojewoda małopolski, a inicjatorem było Łagiewnickie Towarzystwo Kulturalne, którego wieloletnim działaniom oraz nagłośnieniu przez media cmentarz ten zawdzięcza ocalenie od niebytu i niepamięci.
Z tej okazji ukazała się monografia, która utrwala dokumenty dotyczące tej szczególnej, lokalnej historii. Oprócz opisów, są też archiwalne zdjęcia. Czytamy w niej:
„W Łagiewnikach przy ul. Św. Sióstr Faustyny – obok bazyliki Bożego Miłosierdzia – znajduje się cmentarz z I wojny światowej, na którym pochowano 266 żołnierzy piętnastu narodowości, którzy brali udział w tej wojnie. Gdy w 1914 roku wybuchła I wojna światowa, zwana Wielką Wojną, w Krakowie przygotowywano szpitale wojenne – zwane lazaretami – dla rannych i chorych żołnierzy. Jeden z takich szpitali zorganizowano w zabudowaniach klasztornych Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia w Łagiewnikach (obecnie ul. Św. Siostry Faustyny, dawniej nosiła nazwę księcia Lubomirskiego, który był fundatorem klasztoru i zespołu budynków przeznaczonych dla dziewcząt wymagających szczególnej opieki). Klasztor Sióstr Matki Bożej Miłosierdzia został poświęcony 20 sierpnia 1891 roku przez kardynała Albina Dunajewskiego. Z jego inicjatywy w czasie I wojny utworzono książęco – biskupi Komitet dla Dotkniętych Klęską Wojny. Łagiewnicki szpital wojenno-epidemiczny działał od sierpnia 1914 do grudnia 1918 roku. Przebywali w nim żołnierze ranni i chorzy na ciężkie choroby zakaźne: cholerę azjatycką, tyfus brzuszny i plamisty, czerwonkę, gruźlicę, szkarlatynę, ospę i dżumę. Dla chorych zakaźnie żołnierzy zbudowano w ogrodzie, obok klasztoru, 12 baraków, gdzie mieściło się od 800 do 1000 łóżek. Przez cały czas w lazarecie pracowały siostry zakonne, które opiekowały się chorymi – wraz z lekarzami i sanitariuszami wojskowymi. Wśród sióstr była także siostra Michaela Moraczewska, która później została przełożoną generalną Zgromadzenia. Komendantem szpitala był dr Władysław Dziewoński, a drugim lekarzem opiekującym się rannymi i chorymi był dr Władysław Bujak. W pobliżu klasztoru – za murami oddzielającymi ogród przyklasztorny – utworzono cmentarz wojenny, na którym chowano zmarłych w lazarecie żołnierzy. Cmentarz otoczony był wysokim murem z cegły. Transporty chorych do szpitala odbywały się przeważnie wieczorem lub w nocy. Pociągi zatrzymywały się na stacji „Borek” (obecnie stacja Kraków – Łagiewniki) u stóp pagórka, na którym znajdował się szpital wojenno- epidemiczny.”
Cmentarz według projektu znanego architekta Hansa Mayra zbudowano w trakcie działań wojennych. Dzięki staraniom m.in. Łagiewnickiego Towarzystwa Kulturalnego w 2014 r. cmentarz wpisano do rejestru zabytków, co otworzyło możliwość jego odtworzenia. Prace trwały w latach 2015 – 2017, a 9 sierpnia br. odbył się ich odbiór. Koszt wyniósł ponad 660 tys. zł, większość wyasygnował Małopolski Urząd Wojewódzki, z czego 220 tys. dofinansowała Rada Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa. Tablice z nazwiskami pochowanych żołnierzy i archiwalnymi fotografiami sfinansował Austriacki Czarny Krzyż.
W miejscu tym przystają na chwilę zadumy i modlitwy zaciekawieni turyści i pielgrzymi tak krajowi, jak i zagraniczni.
(Kaj)
