Grażyna Fijałkowska to osoba wielu talentów. Oprócz tego, że jest znaną radną miasta i dzielnicy XII, orędowniczką parków, w tym Parku Jerzmanowskich, Parku Aleksandry, Parku Duchackiego i Parku Rzecznego Drwinki, a także autorką publikacji dotyczących jej rodzinnego Prokocimia, ale jest także artystką malarką, mającą w dorobku wystawy swoich obrazów. Stąd niedaleko do jej pasji i miłości do witraży.
Gdy rozmawialiśmy, nieraz przebijał temat, któremu Grażyna Fijałkowska poświęciła wiele czasu – niejako odkrywając STEFANA WITOLDA MATEJKĘ, utalentowanego bratanka Jana Matejki. Zajęło jej to 2 lata żmudnej kwerendy i opracowań. Efekt jest imponujący. Tytułem wstępu o zapomnianym artyście: urodził się w 1872 r. w Kołomyi (obecnie na Ukrainie), zmarł w Krakowie w 1935 r. w wieku 63 lat. Został pochowany na cmentarzu Rakowickim.
Nakładem Muzeum Historycznego Miasta Krakowa ukazała się obszerna monografia autorstwa Grażyny Fijałkowskiej zatytułowana „Projektował Stefan Witold Matejko”.
Oto jak wprowadza w nią dyrektor placówki Michał Niezabitowski: „Projektował Stefan Witold Matejko to kolejna praca Grażyny Fijałkowskiej opublikowana przez Muzeum Historyczne Miasta Krakowa. Tak jak i w poprzedniej (Pracownia witrażowo-szklarska Tadeusza Stanisława Wilkosza, 2013), Autorka przedstawia sylwetkę twórcy równie ciekawego, co wraz z upływem lat zapomnianego. Stefanowi Matejce, synowi starszego brata mistrza Jana Matejki, przyszło zmierzyć się z błogosławieństwem i przekleństwem, jakim jest noszenie tego samego nazwiska co inny wybitny twórca. (…) Opracowanie Grażyny Fijałkowskiej pokazuje artystę, który nie zyskał wielkiego rozgłosu, jednak niezwykle pieczołowicie i uczciwie wykorzystał swoje przyrodzone i doskonalone w Akademii umiejętności. Rozmaitość twórczych zatrudnień Stefana Matejki (witraże, polichromie, mozaiki, ołtarze, malarstwo, projektowanie fajansu), których ślady rozrzucone są po wielu miejscach w Polsce, budzi podziw wzmacniany jeszcze przez wysoką jakość estetyczną jego prac. Może to skrupulatnie odszukane i z pietyzmem opisane dzieła Matejki młodszego choć w niewielkim stopniu oddadzą sprawiedliwość jego życiu i twórczości” – napisał dyrektor Niezabitowski.
A Autorka rozwija temat następująco: „Stefan Matejko tworzył dzieła funkcjonujące między stylami, operując swoistym dialogiem form minionych i współczesnych. W jego pracach uderza przepych ornamentu, zaczerpniętego z form gotyckich oraz elementy wypracowane przez nurt secesji: bogactwo i różnorodność rozwiązań kompozycyjnych, harmonijna kolorystyka, dekoracyjność, wielość kwiatów i geometrycznych motywów.
Ponieważ większość życia Stefana Matejki przypadła na lata niewoli politycznej Polaków, swą sztukę traktował jako metodę podtrzymywania narodowych wartości i dążeń do odzyskania wolności. Na witrażach ukazywał rodzimych świętych, patronów Polski i Krakowa, zabytki, malowniczy polski krajobraz, piękno kwiatów czy na przykład ilustracje do dzieł Mickiewicza – propagując wśród wiernych kult polskości”.
Warto wzbogacić domową bibliotekę o tę pięknie wydaną monografię.
Oprac. Jarosław Kajdański
Grażyna Fijałkowska
„Projektował Stefan Witold Matejko”,
Muzeum Historycznego Miasta Krakowa 2015
Dodaj komentarz