W październiku ub.r. pisałem o ptakach (www.wiadomoscipodgorze.pl), teraz pora powiedzieć kilka słów o florze.
Nad Drwinką spotkać można kilka interesujących gatunków roślin naczyniowych. Jej brzegi porastają wierzby, jesiony oraz wiązy. Część terenu porasta łęg wierzbowo – jesionowy oraz olchowy. Ponadto natrafimy też na pochodząca z Ameryki Północnej, inwazyjną robinię akacjową (nie należy – co jest powszechne – mylić jej z akcją, która pochodzi z Afryki) oraz także inwazyjny klon jesionolistny. Mianem roślin inwazyjnych nazywamy takie, które mogą być zagrożeniem dla naszych rodzimych gatunków.
Do najważniejszych roślin naczyniowych zaliczyć trzeba osiągający 150 cm skrzyp olbrzymi Equisetum telmateia. Roślina ta do 2014 roku znajdowała się pod ochroną. Wykształca dwa typy pędów – bezzieleniowe wiosenne z kłosem zarodnionośnym oraz zielone pędy płonne, które wyrastają z podziemnego kłącza po obumarciu pędów wiosennych.
Innymi równie ważnymi gatunkami są podlegające częściowej ochronie storczyki: kukułka plamista Dactylorhiza maculata oraz kukułka krwista Dactylorhiza incarnata. Oba te gatunki preferują siedliska wilgotne, zagrożeniem dla nich są przede wszystkim melioracje i osuszanie gruntów. Osiągają wysokość około 60 – 80 cm. Wykształcają kwiaty zebrane w gęste, kłosokształtne kwiatostany – kukułka krwista w kolorze różowym lub bladoczerwonym, kukułka plamista w ciemnoróżowym.
Oprócz wspomnianego łęgu, w niżej położonych miejscach wyróżnić można szuwar turzycy pęcherzykowatej Carex versicaria oraz szuwar pałki szerokolistnej Typha latifolia. Turzyce to rośliny na pierwszy rzut oka podobne do traw, niewprawne oko może rozróżnić po braku kolanek. Samo rozróżnianie turzyc jest już o wiele trudniejsze i wymaga długiej nauki. Ponadto na wilgotnej łące wykształca się płat łąki z ostrożniem łąkowym Cirsium rivulare oraz łąka świeża z rajgrasem wyniosłym Arrhenatherum elatius. Ostrożeń łąkowy jest rośliną pospolitą w niższych położeniach górskich. Często myli się je z bardzo podobnymi ostami – cechą odróżniającą jest budowa puchu kielichowego. Rajgras jest z kolei gatunkiem trawy charakterystycznym dla tzw. łąk rajgrasowych – bogatych w gatunki zbiorowisk, bardzo kolorowych od kwiatów w porze kwitnienia. W obszarach Natura2000 łąki te podlegają ochronie.
Do innych ciekawych gatunków zaliczyć można turzycę prosowatą Carex panicea, kozłka lekarskiego Valeriana officinalis, trzcinnika piaskowego Calamagrosatis epigejos, wierzbownice drobnokwiatową Epilobium parviflorum, mająca małe, żółte kwiaty komonice błotną Lotus uliginosis, gwiazdnicę błotną Stellaria palustris. Listę gatunków uzupełniają pospolite rośliny, takie jak stokrotka zwyczajna Bellis perennis, kwitnąca od wczesnej wiosny głowienka pospolita Prunella vulgaris, glistnik jaskółcze ziele Chelidonium majus, pokrzywa zwyczajna Urtica dioica, knieć błotna Caltha palustris, przetacznik polny Veronica arvensis, fiołek psi Viola canina, komonica zwyczajna Lotus corniculatus (od dużo rzadszej komonicy błotnej odróżnia ją pełna w środku łodyga), poziewnik szorstki Galeopsis tetrahit, przypominająca pokrzywę jasnota biała Lamium album, tasznik pospolity Capsella bursa-pastoris oraz mająca drobne, białe kwiaty o cienkich płatkach gwiazdnica trawiasta Stellaria graminea.
Wyrzucane czasem odpadki przyczyniają się do rozwoju gatunków ekspansywnych, takich jak sprowadzona z ameryki północnej nawłoć olbrzymia Solidago gigantea. Ponadto w kilku miejscach pojawia się powojnik pnący Clemantis vitalba. Bardzo możliwe, że to „uciekinier” z czyjegoś ogrodu. Roślina ta, również obcego pochodzenia (uprawiana w Polsce od XVII wieku) wykazuje tendencje do niekontrolowanego rozprzestrzeniania się.
Łącznie flora przyległych do Drwinki terenów liczy kilkadziesiąt gatunków roślin naczyniowych. Największym zagrożeniem dla niej może być zmiana stosunków wodnych wywołana przez zabudowę okolicznych terenów, zwłaszcza obszarów źródłowych Drwinki. Najbardziej zagrożone są obszary wilgotne, będące zarazem siedliskiem najciekawszych gatunków.
Kamil Szczepka
www.okiemprzyrodnika.blog.pl
Instytut Ochrony Przyrody PAN
Zdjęcia: Agnieszka Mędrek
Dodaj komentarz