Przeprowadzona w lutym wycinka 247 drzew na terenie uzdrowiska Swoszowice zszokowała wielu okolicznych mieszkańców i kuracjuszy. Wszystko było jednak zgodne z prawem i jest częścią działań, które mają przywrócić temu jedynemu w Polsce uzdrowisku zlokalizowanemu w dużym mieście, dawną świetność.
Początki
Największym skarbem swoszowickiego uzdrowiska są wody siarczkowe. Pierwsza wzmianka o nich pochodzi z 1578 r. Wtedy to lekarz króla Stefana Batorego w swojej pracy pt. „Cieplice” pisał o ich znaczeniu dla leczenia chorób reumatycznych. Kilkanaście lat później pewien Francuz napisał, że pobyt w tutejszej kopalni skutecznie leczy zarazę. Początki uzdrowiska sięgają końca XVIII w., kiedy to powstały pierwsze domy gościnne i trzy szałasy szumnie nazwane „łazienkami”. Prawdziwy dom zdrojowy, wokół którego wkrótce założono Park Zdrojowy, zbudowano w 1811 r. Szczytowy okres popularności Swoszowic przypada na II połowę XIX w., m.in. dzięki staraniom dr. Józefa Dietla.
XX w. przyniósł schyłek świetności uzdrowiska. Powodem był obie wojny światowe i brak należytej troski o obiekty uzdrowiskowe w czasach PRL. Renesans tutejszego lecznictwa rozpoczął się wraz z przejęciem uzdrowiska przez prywatnego inwestora na początku XXI w.
Dziś z wykorzystaniem unikalnych wód siarczkowych leczone tu są m.in. różnego rodzaju schorzenia reumatologiczne, zwyrodnienia kręgosłupa i stawów, prowadzona jest rehabilitacja po złamaniach i wstawieniu endoprotezy. Jednym z elementów przywracania dawnej świetności swoszowickiemu uzdrowisku jest rewitalizacja zabytkowego Parku Zdrojowego.
Dla kuracjuszy i mieszkańców
Po przejęciu uzdrowiska prywatny inwestor skupił się na poprawie warunków pobytu i leczenia pacjentów. Wokół budynków prowadzono głównie doraźne zabiegi pielęgnacyjne zieleni, usuwano spróchniałe gałęzie i całe drzewa, które w każdej chwili mogły się przewrócić. Nie było możliwości, by jednym ruchem nadrobić wieloletnie zaniedbania.
Kompleksowy plan rewitalizacji Parku Zdrojowego opracowano w ramach jednego z programów unijnych. Właściciele uzdrowiska pozyskali na jego realizację 4,5 mln zł od Marszałka Województwa Małopolskiego. Kolejne 2 do 4 mln zł dołożą z własnych środków.
Dzięki temu w okolicy powstanie m.in. pięć kortów tenisowych, place zabaw i do gry w bule, ścieżki spacerowe oraz do nordic walkingu. W planach jest także ogród sensoryczny, łąka kwietnia i niewielki amfiteatr.
Z wszystkich tych atrakcji, położonych na obszarze ok. 13 ha, mają korzystać nie tylko kuracjusze, ale i wszyscy chętni.
Trudne decyzje
Do tego, aby Park Zdrojowy odzyskał dawny blask konieczne było uporządkowanie zieleni, wycięcie wspomnianych na wstępie blisko 250 drzew. Decyzja nie była łatwa, poprzedziło ją kilka wizyt w terenie, podczas których przedstawiciele miejskiego konserwatora zabytków, Towarzystwa na Rzecz Ochrony Przyrody, Małopolskiego Towarzystwa Ornitologicznego oraz specjaliści z Politechniki Krakowskiej, dokładnie sprawdzali zasadność wycięcia każdego drzewa, jego stan zachowania i kolidowanie z planowaną inwestycją. W efekcie udało się wypracować rozwiązanie kompromisowe, ograniczyć zakres wycinki.
Zgoda na usunięcie drzew została powiązana z zobowiązaniem inwestora do dokonania nowych nasadzeń. Na terenie uzdrowiska ma zostać zasadzonych blisko 300 drzew, kilkanaście pnączy i kilka tysięcy metrów kw. krzewów i innych roślin. Ma to zostać zrealizowane w 2019 r. kiedy planowane jest zakończenie prac budowlanych w parku.
Przyszłość Swoszowic
Władze Krakowa nie wykazują nadmiernej aktywności w dążeniu do rewitalizacji Swoszowic. Powstał co prawda „Plan Rozwoju dla Osiedla Uzdrowisko Swoszowice”, ale konkretów co do terminów realizacji poszczególnych jego elementów jest niewiele. W dokumencie jest mowa m.in. o modernizacji ulic Myślenickiej, Krzyżańskiego i kilku innych, budowie hali do jazdy konnej przy ul. Kąpielowej, wykonaniu brakującej sieci wodociągowej i kanalizacyjnej czy modernizacji obiektów sportowych klubu „Krakus” przy ul. Moszyńskiego i Klubu Sportowego „Wróblowianka”.
Właściciele uzdrowiska planują z kolei rozbudowę Głównego Domu Zdrojowego, przebudowę willi „Szwajcarka”, budowę nowego pensjonatu i placu zdrojowego oraz inne inwestycje, które jeszcze bardziej uatrakcyjnią ofertę leczniczą, warunki pobytu w uzdrowisku.
Krzysztof Duliński
