Ukazała się II edycja wydawnictwa „Kapliczki i krzyże Podgórza Duchackiego” sfinansowanego ze środków wydzielonych do dyspozycji Rady Dzielnicy XI. Zamieszczone w niej zdjęcia pokazują, jak wielkie zmiany zaszły w krajobrazie okolicy w ciągu 9 lat, jakie upłynęły od daty pierwszego wydania.
Rada Dzielnicy XI stara się wspierać kulturę, chronić dziedzictwo narodowe i podtrzymywać pamięć o historii Podgórza Duchackiego. Stąd pomysł wydania monografii kapliczek Kurdwanowa, Piasków Wielkich i Woli Duchackiej. Jej pierwsze wydanie ukazało się w 2012 r., by przybliżyć kapliczki i krzyże przydrożne, które na co dzień mijamy przeważnie bezrefleksyjnie, często nie dostrzegamy figurek Jezusa, Maryi czy świętych umieszczonych we wnękach na ścianach domów. Tymczasem wiele z nich wiąże się z ważnymi wydarzeniami dla lokalnych społeczności, stanowi podziękowanie fundatorów za opiekę lub zadośćuczynienie za popełnione grzechy. Niektóre mogą się wydawać niedoskonałe w swej prostocie, może niekiedy są zbyt jaskrawo pomalowane, ale wszystkie są pełne uczuć ich twórców, dobrych intencji ich fundatorów.
Na przestrzeni 9 lat jakie minęły od wydania I edycji monografii z krajobrazu okolicy zniknęło kilka kapliczek, w tle wielu pojawiły się nowe budynki, część zmieniła kolorystykę. Wszystko to pokazuje, jak szybko i jak duże zmiany zachodzą na Podgórzu Duchackim.
– W trakcie wędrówek po terenie dzielnicy, weryfikacji posiadanych materiałów, stwierdziłem, że kilka obiektów przestało istnieć. Spotkania i rozmowy z mieszkańcami były impulsem, dzięki któremu „przypomniano” sobie o kilku figurach na ścianach domów, które nie znalazły się w I wydaniu. Skłoniło mnie to do podzielenia wydawnictwa na cztery części: „Miej nas w swojej opiece” pokazującej kapliczki na budynkach, „Kapliczki i krzyże przydrożne”, „Zostały tylko wspomnienia” prezentującej nieistniejące już obiekty oraz „Tuż poza granicami”. W tej ostatniej umieściłem opisy dwóch krzyży – przy ul. Siemomysła i Badurskiego, które formalnie są poza granicami Dzielnicy XI, ale ich dzieje są bardzo mocno związane z Wolą Duchacką i Piaskami Wielkimi – mówi Krzysztof Duliński, autor obu edycji opracowania.
Wiele z opisanych kapliczek wymaga konserwacji, nierzadko dużych nakładów przekraczających możliwości finansowe ich właścicieli czy opiekunów. Trzeba mieć nadzieję, że wszystkie doczekają się renowacji, przywrócenia im pierwotnego blasku i urody, że w kolejnej edycji nie trzeba będzie poszerzać części poświęconej prezentacji nieistniejących już kapliczek. Oby jak najwięcej obiektów ocalało, oby powstawały kolejne, wzbogacając krajobraz całego Podgórza, stanowiąc świadectwo szacunku i przywiązania okolicznych mieszkańców do tradycji.
Mirosław Konecki
Od redakcji:
Dodajmy, że podobne wydawnictwo przygotowała także przed kilku laty Dzielnica XIII. Z kolei Dzielnica XII Bieżanów Prokocim wydała Spacerownik po swoim terenie, w którym także wzmiankowano o licznych kapliczkach. To bardzo ciekawe pomysły sprzyjające integracji lokalnych społeczności. Byłoby wspaniale, gdyby każda z podgórskich dzielnic miała takie wydawnictwo lub by powstała monografia kapliczek i krzyży przydrożnych całego Podgórza.
Publikację można obejrzeć na naszej stronie: http://wiadomoscipodgorze.pl/wp-content/uploads/2022/01/kapliczki.pdf
