Wywodzi się z popularnej we Francji i Włoszech gry w bule. Dedykowana osobom niepełnosprawnym ruchowo, jednak swoich sił może spróbować w niej każdy. Przedstawiamy boccię – dyscyplinę paraolimpijską, którą trenują także uczniowie Zespołu Szkół Specjalnych nr 11 przy ul. Dobczyckiej.
Zasady gry
Na czym polega boccia i jakie są jej podstawowe zasady, opowiedziała nam Renata Pisarek z Fundacji „Szkoła bez Barier”, odpowiedzialnej między innymi za zajęcia w Zespole Szkół Specjalnych nr 11:
Komplet do gry w boccię składa się z trzynastu bil – sześciu czerwonych, sześciu niebieskich i jednej białej. Są one wypełnione granulatem, skórzane, dzięki czemu osobom niepełnosprawnym łatwo jest je chwycić. Mają również określoną wagę (niecałe 300 gramów) oraz objętość, różnią się natomiast twardością.
Rywalizacja może odbywać się jeden na jednego, parami lub w dwóch drużynach trzyosobowych. Mecz dwóch zawodników składa się z czterech rund – każda z nich toczy się do wyrzucenia wszystkich bil. W przypadku dwóch drużyn trzyosobowych rozgrywanych jest sześć rund.
Jak wygląda gra? Na boisko (o wymiarach 12,5 m x 6 m) wyrzuca się bilę białą, a następnie kolejno bile kolorowe. Białą bilę w poszczególnych rundach gracze wyrzucają na zmianę. W meczu zawsze uczestniczy sędzia stolikowy, który mierzy czas, oraz sędzia boiskowy, pokazujący zawodnikom, kto w danym momencie ma rzucać. Gdy na boisku znajduje się po jednej bili każdego koloru, sędzia mierzy odległość odpowiednio czerwonej i niebieskiej od białej, po czym rzuca zawodnik, którego bila jest dalej. Wykonuje on rzuty do momentu, aż sytuacja ulegnie zmianie, czyli wyrzucona przez niego bila znajdzie się bliżej niż przeciwnika, lub do wykorzystania kompletu swoich bil.
Po wyrzuceniu przez graczy wszystkich bil sędzia sprawdza, ile bil jednego koloru jest bliżej białej i to one punktują. Jeśli na przykład najbliżej są trzy bile czerwone, a czwarta jest już niebieska, wynik wynosi 3:0. Czasami, chociaż niezbyt często, zdarza się, że bile są w równej odległości – wówczas mamy remis. Najczęściej z taką sytuacją spotykamy się, gdy bile kolorowe są „przyklejone” do białej, co oznacza, że zawodnicy rzucali bardzo celnie. Jeżeli po czterech rundach nie zapadnie rozstrzygnięcie, istnieje możliwość dogrywki.
Zawodnicy podzieleni są na klasy, w zależności od stopnia niepełnosprawności: BC1, BC2, BC4 i BC5 to osoby, które rzucają samodzielnie, natomiast BC3 używają sprzętu wspomagającego (tzw. rampy) i grają z asystentem sportowym. W czasie meczu asystent nie może się odwrócić, wykonuje tylko polecenia swoich podopiecznych. To oni decydują, jak ustawić rampę, gdzie położyć bilę itp. Zawodnicy niemówiący przekazują instrukcje wzrokiem, ręką lub używając specjalnych tablic. Osoby rzucające samodzielnie na rozegranie rundy mają cztery minuty, zaś gracze z klasy BC3 – sześć minut.
Rekreacyjnie i zawodowo
W Zespole Szkół Specjalnych nr 11 zajęcia odbywają się od 2014 roku. Uczniowie ćwiczą podczas lekcji wychowania fizycznego, dodatkowo raz w tygodniu mają okazję uczestniczyć w treningach popołudniowych. W tym roku, aby pokazać, że boccia jest fajną grą integracyjną dla wszystkich, Fundacja „Szkoła bez Barier” zorganizowała też warsztaty w ramach Tygodnia Osób Niepełnosprawnych.
Warto jednak zaznaczyć, że boccia to nie tylko zabawa, ale i dyscyplina paraolimpijska, a Polski Związek Bocci regularnie organizuje mistrzostwa Polski, składające się z kilku rozgrywek, zakończonych finałem. W listopadzie tego roku finał odbędzie się w hali Cracovii. – Od momentu, gdy zaczynaliśmy, poziom zawodowy bocci podniósł się tak bardzo, że powoli staje się dla nas nieosiągalny. Zawodowi sportowcy trenują codziennie lub kilka razy w tygodniu, po kilka godzin, zaangażowane są w to całe rodziny – wyjaśnia Renata Pisarek.
Ci, którzy boccię traktują bardziej rekreacyjnie albo chcą dopiero spróbować swoich sił, mogą natomiast wziąć udział w Integracyjnym Turnieju Bocci Osób Niepełnosprawnych, który Fundacja „Szkoła bez Barier” raz w roku, w listopadzie, organizuje w hali sportowej „Orzeł” w Piaskach Wielkich. Zainteresowanych prosimy o kontakt: boccia@zss11.krakow.pl.
Tekst: Barbara Bączek
Fot. Z archiwum Fundacji „Szkoła bez Barier”
